E-learning - cách học mới trong kỷ nguyên CNTT

Trong xã hội toàn cầu hóa ngày nay, học tập là việc cần làm trong suốt cuộc đời không chỉ để đứng vững trong thị trường việc làm đầy cạnh tranh mà còn giúp nâng cao kiến thức văn hóa và xã hội của mỗi người. Chúng ta cần học những kỹ năng mới, đồng thời bồi dưỡng nâng cao những kỹ năng sẵn có và tìm ra những cách thức mới và nhanh hơn để học những kỹ năng này.

Image

E-learning là một phương pháp hiệu quả và khả thi, tận dụng tiến bộ của phương tiện điện tử, Internet để truyền tải các kiến thức và kĩ năng đễn những người học là cá nhân hoặc tổ chức ở bất kì nơi nào trên thế giới tại bất kì thời điểm nào. Với các công cụ đào tạo truyền thông phong phú, cộng đồng người học online và các buổi thảo luận trực tuyến, E-learning giúp mọi người mở rộng cơ hội tiếp cận với các khóa học và đào tạo nhưng lại giúp giảm chi phí.

Trong khuôn khổ bài viết này tôi sẽ không nói đến E-learning là gì, tầm quan trọng và tại sao phải cần đến nó. Nếu các bạn quan tâm có thể tìm kiếm được những thông tin này trên Internet, tôi nhấn mạnh vào các khía cạnh sau:

Ưu điểm nổi bật E-learning

Các khóa học có giá trị giúp tăng cơ hội kiếm tiền của bạn: Học từ các công ty và chuyên gia hàng đầu ngay tại nhà hoặc tại nơi làm việc, tham gia khóa đào tạo trực tuyến học viên không cần phải di chuyển đến bất kì đâu.

Dễ sử dụng: bạn chỉ cần có bộ trình duyệt Internet; có định dạng HTML và được thiết kế để có thể tải về nhanh và giúp bạn tiến hành việc học một cách nhanh chóng; giao diện thiết kế đào tạo trực tuyến đã được kiểm nghiệm và chứng minh với hướng dẫn từng bước và dễ dàng. Các đặc điểm bao gồm: Công cụ bookmark (đánh dấu) chỉ cho bạn biết phần mình đang học vì thế bạn có thể quay trở lại một cách dễ dàng; Mục lục chủ đề để tìm kiếm thông tin về tất cả các phần của khóa học trong khi bạn đang tham gia một khóa học – dễ dàng di chuyển từ một phần của một khóa học đến một phần cụ thể khác cũng thuộc khóa học đó.

Phần trợ giúp hữu ích và hiệu quả: rất nhiều thông tin trợ giúp có trong các khóa học trực tuyến, hoặc do đội ngũ nhân viên quản trị cung cấp.

Kiến thức thu về thỏa đáng với khoản đầu tư mà bạn bỏ ra: chi phí đào tạo trực tuyến rất hợp lý – rẻ hơn so với các khóa đào tạo có người hướng dẫn, E-learning thực sự là một khoản đầu tư hiệu quả và dễ dàng.

Tương tác: các bài tập mô phỏng cho phép học viên thực hành những kiến thức mà mình đang học, giúp cho học viên ghi nhớ được khối lượng kiến thức nhiều hơn; cung cấp các phương pháp học khác nhau thông qua các bài tập bằng phương tiện nghe nói, biểu đồ hiển thị, các bài kiểm tra và các bài tập có thể in ra được với các file định dạng PDF có thể tải xuống để luyện tập thêm.

Tự học và thuận tiện: học với tốc độ tùy chọn, nhanh chóng và tiết kiệm thời gian. Tập trung vào những kiến thức mà bạn cần, bỏ qua những kiến thức bạn đã biết hoặc không cần thiết hoặc các phần lặp lại bạn luôn luôn kiểm soát được không gian, thời gian và phương thức học với cách tiếp cận không hạn chế 24 giờ/ngày, 7 ngày/tuần, 365 ngày/năm.

Các bài học hoàn chỉnh: học chuyên sâu các môn học – các bảng tra thuật ngữ khóa học được cung cấp, không cần đến từ điển; được xây dựng trên các ghi chú, thủ thuật học, tham khảo nhanh, các đường link cụ thể và các bài tập mô phỏng; với các bài tập và các file luyện tập giúp tăng khả năng ghi nhớ của bạn và nâng cao mức độ sử dụng các công cụ học tập cũng như luôn cập nhật các công cụ học tập này.

Các bài kiểm tra đánh giá kỹ năng trước và sau khóa đào tạo để kiểm tra tiến độ học của bạn: có thể sử dụng trước, trong hoặc sau khi kết thúc khóa học. Kiểm tra thử lần đầu, kiểm tra thử đạt kết quả cao nhất và trình độ khóa đào tạo trực tuyến đều được theo dõi. Nếu qua được các bài kiểm tra, biểu tượng đánh dấu đã qua màu xanh sẽ xuất hiện, thể hiện bạn “Đã hoàn thành khóa học”. Trang lưu kết quả - có những đường link trực tiếp đến từng đơn vị học trình, vì thế nếu học viên không qua một đơn vị học trình, họ có thể truy cập trực tiếp để làm lại bài kiểm tra của đơn vị học trình đó.

Tương thích với nhiều hệ điều hành: học viên có thể sử dụng hệ điều hành Windows, Mac và Unix để truy cập vào khóa đào tạo trực tuyến.

E-learning thay thế cách học truyền thống?

Chúng ta cần nhìn vào thực tế Việt Nam hiện nay: Cơ sở vật chất (trang thiết bị dạy học, đường truyền, công cụ hỗ trợ…) các trường học ở Việt Nam còn rất nghèo nàn. Học sinh chưa có thói quen tự học và làm việc theo nhóm, chưa có tính độc lập, còn phụ thuộc nhiều vào giáo viên, chưa tự giác trong học tập… Khả năng áp dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy của đa số giáo viên ở tất cả các bậc học còn hạn chế mặc dù đã có các dự án và công cụ hỗ trợ cho giáo viên soạn bài giảng.

Để tổ chức một lớp học bằng E-learning đòi hỏi giáo viên tốn nhiều thời gian và công sức hơn cách dạy học truyền thống, nhưng hiện nay đồng lương của giáo viên vẫn ít ỏi, phải dạy thêm  nhiều nên không có thời gian đầu tư cho giảng dạy….

Cách học truyền thống vẫn sẽ phải là phương thức chủ yếu và phổ biến bởi nó phù hợp với tất cả các người học và gắn liền với thói quen mỗi người từ khi còn nhỏ, nên với cách học truyền thống người học cảm thấy an toàn hơn khi được nghe giảng trực tiếp, được giải quyết vấn đề trực tiếp với giáo viên.

Phù hợp với nhiều dạng học viên khác nhau, đối với những học viên không tự giác, không có thói quen tự làm việc hay chủ động làm việc thì cách học truyền thống ít nhiều cũng có tác động đến họ khi họ được học trực tiếp với giáo viên trên lớp. Đối với giáo viên cũng có thể quan sát được thái độ học tập và khả năng học tập của mỗi học viên thông qua tiếp xúc trực tiếp. Còn đối với mô hình đào tạo trực tuyến không phải phù hợp với tất cả mọi người, nó chỉ phù hợp với những người có kiến thức về tin học nhất định, thực sự có nhu cầu và tự giác học.

 Đối với mỗi quy trình, không phải bất kỳ nội dung nào cũng dễ dàng chuyển đổi sang E-learning. Có quy trình mà nội dung có tính thực hành, thực tế cao thì khó có thể dùng E-learning để giảng dạy được, nhưng đối với những môn học mang tính  kỹ năng và quy trình thay đổi nhanh, yêu cầu cập nhật kịp thời sẽ là những nội dung thích hợp của E-learning.

Do vậy, E-Learning trong thời gian tới không thể thay thế hoàn toàn được cách học truyền thống mặc dù nó có rất nhiều ưu điểm và đang được phát triển rất mạnh kèm theo sự phát triển về công nghệ mới để cải thiện được các khó khăn liên quan đến việc đào tạo trực tuyến.

Mô hình kết hợp E-learning và cách học truyền thống

Với mỗi cách học, phương pháp dạy học đều có những ưu – nhược điểm khác nhau. Với những ưu điểm của cách dạy học truyền thống và E-learning, chúng ta cần kết hợp tốt hai phương pháp này để có được một hiệu quả đào tạo tốt hơn. Giải pháp kết hợp này được gọi là BLENDED SOLUTION.             

Mô hình giải pháp kết hợp 

Image

Vai trò người giáo viên: Trong dạy học e-learning cũng như truyền thống, vai trò của người giáo viên là thiết yếu. Người giáo viên có thể xuất hiện dưới dạng ảo hay thực tùy nội dung cần giảng dạy..

Tổ chức những buổi hội thảo, thảo luận qua mạng hoặc trực tiếp tại lớp dưới sự chủ trì của giáo viên (như môn phương pháo dạy học và e-learning chúng ta đang học)

Tạo một Room trên mạng để giáo viên và tất cả các học viên có thể tương tác trực tiếp (chat, voice chat nhiều người)

Trong dạy học tại lớp truyền thống nên kết hợp chiếu các đoạn phim liên quan đến bài học cho học sinh làm quen dần với công nghệ hiện đại

Lên kế hoạch học tập cụ thể, giao bài tập cho học sinh, sinh viên để có thể gặp nhau trao đổi trực tiếp hoặc qua diễn đàn học tập

Kiểm tra, đánh giá học sinh có thể dùng hình thức trắc nghiệm tại lớp trên giấy hoặc làm ngay trên máy tính

Tăng cường học nhóm, thảo luận nhóm, làm việc theo nhóm và thực hiện các dự án học tập theo nhóm

Kiểm tra, đánh giá học sinh theo nhóm học tập

Trong lớp học truyền thống, cần tập cho học sinh, sinh viên dần quen với việc tìm tài liệu trên mạng, chia sẻ tài liệu bằng cách cho đề tài, giới thiệu địa chỉ những trang web liên quan, những tài liệu tham khảo

Trong các lớp học truyền thống, giáo viên cần đưa công nghệ thông tin vào trong giảng dạy qua các giáo án điện tử, các bản tin, bài viết trên mạng và cả trò chơi điện tử cho môn học  (nếu có)

Một lớp học truyền thống làm cho mọi người gần gũi, chia sẻ tình cảm tốt hơn, thân thiện hơn. E-learning (100%) có tính ảo, con người ít biểu lộ được tình cảm. Tính gắn bó, hoà đồng, thân thiện cũng tạo môi trường học tập tốt. Do đó, nếu kết hợp thì môi trường đó vẫn tồn tại và phát huy trong quá trình học tập. 

Áp dụng thực tế đối với khối cơ quan hành chính của Việt Nam

Thực hiện các nội dung của Đề án 30 của Chính phủ về việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính, các Bộ ngành và địa phương đều đã đưa bộ thủ tục hành chính vào các dịch vụ công trực tuyến, cho đến nay đã có hơn 5.000 TTHC trong bộ cơ sở dữ liệu quốc gia về TTHC đã được hoàn tất dự thảo phương án đơn giản hóa. Tuy nhiên chúng ta mới chỉ dừng lại ở việc rút ngắn các quy trình, thủ tục hiện tại và công khai lên mạng chứ chưa đáp ứng được mức cao hơn là chuyển hóa thành quy trình điện tử, không phải trình bày lặp lại nhiều lần, có quy trình quản lý và đào tạo rõ ràng, bên cạnh đó là khả năng vận dụng vào mọi quy trình nghiệp vụ khác nhau rất cao.

Một số kết quả về dịch vụ hành chính công đã được áp dụng rộng rãi tại Việt nam

Tp. Hồ Chí Minh - http://www.dpi.hochiminhcity.gov.vn (Sở Kế hoạch và Đầu tư)

Tp. Đà Nẵng - http://www.dkkd.danang.gov.vn/  (Sở Kế hoạch và Đầu tư)

Bình Thuận - http://www.dvhcc.binhthuan.gov.vn/ (UBND Tỉnh)

Tuy nhiên chỉ liên quan đến đăng ký kinh doanh trực tuyến, thành lập doanh nghiệp, đăng ký MST.

Tại các cơ quan hành chính của Việt Nam hiện nay nói chung chưa có đơn vị nào thực hiện áp dụng hình thức đào tạo trực tuyến này vào các mô hình bài toán hay quy trình nghiệp vụ quản lý hiện tại nào nhằm giảm bớt các thủ tục đào tạo rườm rà và tiết kiệm như hiện nay

Trong năm 2009-2010, Cục Tin học và Thống kê tài chính đã tiên phong phối hợp cùng Công ty NCS (thế kỷ mới) tiến hành khóa đào tạo trực tuyến thành công với quy trình cấp mã số đơn vị có quan hệ với ngân sách tại địa chỉ http://daotao.btc/ và được lãnh đạo, cán bộ, chuyên viên Sở Tài chính các địa phương đánh giá cao.

Nắm bắt được nhu cầu của đơn vị, cán bộ và nhằm tiếp tục nhân rộng các ưu điểm của loại hình đào tạo này, hiện nay Cục Tin học và Thống kê tài chính đang tiến hành thử nghiệm tiếp một số khóa học đào tạo trực tuyến khác về khai thác dữ liệu danh mục dùng chung, quy trình đăng ký tài sản nhà nước, quản lý ngân sách nhà nước, kế toán xã, kế toán hành chính sự nghiệp, các khóa đào tạo tin học căn bản, nâng cao và các quy trình nghiệp vụ khác…

Thay cho lời kết

Công nghệ E-Learning mở ra một khả năng tương tác tối đa giữa người học và người dạy đồng thời khai thác nguồn thông tin vô tận của nhân loại. Nếu chúng ta vận dụng tốt công nghệ này sẽ giúp cho mọi cá nhân, tổ chức có cơ hội tương tác liên tục với nền khoa học quản trị hiện đại đang phát triển nhanh chóng và tạo ra nhiều cơ hội cho mọi người học tập mọi nơi, mọi lúc, học tập suốt đời.

Đối với Việt Nam hiện nay và trong tương lai gần E-learning sẽ có nhiều cải thiện hơn về giao diện, chức năng, khả năng cộng tác tương tác cao và đường truyền sẽ tạo điều kiện tốt nhất phục vụ cho loại hình đào tạo trực tuyến phát triển mạnh mẽ.

Với mỗi cách học, phương pháp dạy học đều có những ưu – nhược điểm khác nhau, chúng ta cần kết hợp tốt hai phương pháp này để có được một hiệu quả đào tạo tốt nhất.

Do đào tạo trực tuyến là một lĩnh vực kinh doanh đặc thù, lĩnh vực này là một lĩnh vực rất mới đối với Việt Nam do đó trong tương lai Việt Nam sẽ đưa ra nhiều chính sách để quản lý lĩnh vực này. Mục đích tạo hành lang pháp lý và khuyến kích lĩnh vực đào tạo trực tuyến này phát triển mạnh mẽ hơn.

Hy vọng trong tương lai xa, khi Việt Nam hội nhập với thế giới, tư tưởng của người học thay đổi, người học có tinh thần tích cực, tự lực, tự giác trong việc học, đời sống giáo viên được cải thiện, cơ sở vật chất dạy học e-learning được nâng cao đảm bảo đủ điều kiện để mọi đối tượng tham gia học tập thì dạy học e-learning có thể sẽ thay thế hoàn toàn cách học truyền thống hiện nay.